Uzależnienie od Internetu
Uzależnienie od Internetu Home / Dla rodzica Uzależnienie od Internetu Objaw psychicznej choroby XXI wieku, objawiającej się nagminnym i niczym nieusprawiedliwionym pociągiem do korzystaniaz zasobów Internetu. Na uzależnienie od Internetu, gier komputerowych czy internetowych najbardziej narażone są dzieci i nastolatki. To oni są głównymi adresatami coraz to nowocześniejszych, coraz silniej działających na wyobraźnię i coraz to bardziej rozbudowanych tego rodzaju produktów. Dziecko jest wobec tego bezradne. Jest zaatakowane różnorodnymi bodźcami: kolorami, dźwiękami, nagłymi zwrotami akcji, intensywnością i tempem akcji. To wciąga, fascynuje, oszałamia. Gry komputerowe są w obecnych czasach bardzo popularne. Nie ma więc właściwie żadnej możliwości, by ochronić dzieci przed kontaktem z nimi. Zabronienie ich używania izolowałoby je od grupy rówieśniczej, odsuwało od tematów i zainteresowań ich kolegów i koleżanek. Zatem głównym obowiązkiem opiekunów czy rodziców jest zwracanie szczególnej uwagi na to: – ile godzin dziecko spędza grając przy komputerze – jak reaguje na zakaz grania – w jakie gry gra dziecko. Jeśli uważasz, że Twoje dziecko może mieć problem i być uzależnione od Internetu, gier komputerowych, nie zostawiaj dziecka samego, ponieważ ono jest wobec tego wirtualnego świata bezradne. Nie krzycz na nie, ani nie wymuszaj zmiany zachowania, jeśli widzisz, że dla niego jest to tak trudne i wyzwala w nim tak silne emocje. Przyczyny uzależnienia: niskie poczucie własnej wartości, nieumiejętność nawiązywania kontaktów, potrzeba oderwania się od rzeczywistości, która jest trudna dla dziecka, np.: między członkami rodziny trwa nierozwiązany konflikt,dzieci nie mają z rodzicami bezpiecznej i serdeczniej więzi, zaburzona jest struktura rodziny, szczególnie w zakresie hierarchii podsystemów rodziców i dzieci (tzn…. dzieci rządzą), dzieci mają problemy w nauce (często na skutek trudności z koncentracją uwagi, impulsywnością lub nadruchliwością, zaburzeniami nastroju), dzieci nie radzą sobie z trudnymi emocjami (lękiem, złością, nudą, smutkiem, samotnością). Objawy przemawiające za uzależnieniem od komputera: spędzanie przy komputerze coraz większej ilości czasu kosztem innych dotychczasowych zainteresowań, dziecko wpada w „ciągi komputerowe”, tzn. siedzi po kilka godzin bez przerwy, nie może się oderwać, zaniedbywanie obowiązków szkolnych w związku z komputerem, jego zaangażowanie w świat wirtualny przynosi szkody w świecie realnym, np.: nie odrabianie lekcji, zaniedbywanie przyjaciół, słabsze oceny ze szkoły, kłamanie odnośnie ilości czasu spędzonego przy komputerze, reagowanie rozdrażnieniem czy nawet agresją w sytuacjach, kiedy korzystanie z komputera jest utrudnione, bądź niemożliwe, dziecko próbuje ograniczyć ilość czasu spędzonego przed komputerem, lecz to mu się nie udaje. przy próbach powstrzymania się od kontaktu z komputerem pojawiają się: rozdrażnienie, złość, zawroty głowy, dreszcze, nudności, duszności, kołatanie serca, bóle mięśni i kości, uczucie zimna, poczucie wewnętrznej pustki, depresja, zaniedbanie higieny, zanik mięśni spowodowany brakiem ruchu. Istotne jest, występowanie co najmniej 3 objawów, które zostały wyżej przedstawione, aby można był stwierdzić, że jest to problem uzależnienia. Co może zrobić w tej sytuacji rodzic? Gdy zaczynasz mieć obawy, że Twoje dziecko się uzależnia:pamiętaj, że to poważna sprawa i nie wymagaj, by dziecko po prostu ,,rzuciło” komputer, powiedz dziecku, że widzisz problem, choćby zaprzeczało, nazwij niepokojące Cię zachowania i ich konsekwencje, przygotuj się na to, że nastolatek może nie dostrzegać problemu i nie mieć motywacji do zmiany, dopóki nie znajdzie się w poważnym kryzysie, poszukaj pomocy u specjalisty i współpracuj, poznaj plan terapii, okazuj dziecku, że je kochasz, mimo, że nie akceptujesz jego zachowania, pozwól mu ponosić odpowiedzialność i koszty uzależnienia, bądź stanowczy, konkretny, nawet jeśli łatwiej uwierzyć w zapewnienie dziecka, że kontroluje swoje zachowanie, nie zapominaj, że osoby uzależnione tworzą system usprawiedliwiania i zakłamywania rzeczywistości. Twoja jasność, szczerość i konsekwencja w pilnowaniu umów może być pomocna, pomóż uzależnienie od komputera zastąpić innymi czynnościami, które zaspokajają podobne potrzeby i wypełniają czas, doceniaj zmiany i osiągnięcia, poszukaj wsparcia dla siebie podczas długiego procesu pomagania dziecku. Nie jesteście jedyną rodziną z takim problemem. WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW Porozmawiaj z dzieckiem i ustal zasady korzystania z komputera: Umieść go we wspólnym miejscu, nie w pokoju dziecka, ponieważ masz prawo wiedzieć, w jaki sposób dziecko wykorzystuje komputer; Konsekwentnie stosuj zasadę: najpierw obowiązki, a później komputer; Interesuj się tym,co dziecko robi przy komputerze, z jakich programów i gier komputerowych korzysta; Ucz dziecko krytycznego wybierania gier komputerowych i racjonalnego korzystania z tej formy rozrywki; Wzbudzaj w dziecku motywację do poszukiwania gier zawierających treści konstruktywne /gry edukacyjne, logiczne, encyklopedie i programy do interaktywnej nauki języków obcych itd./; Wspólnie z dzieckiem ustal zasady, z jakich gier może korzystać, a które są dla nich niedozwolone i dlaczego. Dziecko powinno korzystać z gier komputerowych tylko wówczas, gdy jesteś w domu. Należy zadbać, aby dziecko zawsze pytało rodziców o pozwolenie na korzystanie z gier komputerowych; Kontroluj i ogranicz czas korzystania dzieci z mediów elektronicznych oraz ucz samokontroli W tym zakresie do 12 roku życia nie należy używać go dłużej niż jedną godzinę dziennie, między 12 a 16 rokiem życia można korzystać z komputera najwyżej dwie godziny. Jeżeli zauważysz niepokojące objawy zgłoś problem, szukaj pomocy.
Depresja
Depresja Home / Dla rodzica Co to jest depresja? Depresja u dzieci i młodzieży to coraz częściej spotykane zjawisko. Cierpienie, jakie jej towarzyszy znacznie obniża komfort życia młodego człowieka, odbiera nadzieję i poczucie sensu życia, niekiedy popycha go do desperackich kroków, do tragedii, którym można było zapobiec. Stąd potrzeba uwrażliwienia na ten problem rodziców, nauczycieli oraz osób pracujących z młodzieżą. Smutek, przygnębienie są emocjami, których wielokrotnie doświadczamy w trakcie swojego życia. Ich pojawienie się nie zawsze związane jest z depresją. Rozpoznać to zaburzenie można dopiero, gdy stanom obniżonego nastroju towarzyszą dodatkowo inne objawy m.in. poczucie braku energii, niemożność przeżywania radości, niska samoocena oraz gdy trwają odpowiednio długo, tzn. ponad 2 tygodnie. Depresja jest stanem charakteryzującym się długotrwale obniżonym nastrojem oraz szeregiem innych objawów psychicznych i somatycznych. Depresja rozumiana jako choroba należy do grupy zaburzeń nastroju. Jej przebieg może być przewlekły, ze stałym nasileniem objawów lub może ona przyjmować postać nawracających epizodów o łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim nasileniu, oddzielonych okresami dobrego samopoczucia. Objawy depresyjne często towarzyszą innym zaburzeniom psychicznym – np. zaburzeniom lękowym (rozpoznaje się wtedy zaburzenia depresyjno-lękowe) lub są reakcją na przykre, traumatyczne wydarzenia (zaburzenia adaptacyjne o obrazie tzw. reakcji depresyjnej). Jakie są przyczyny depresji? Nie można wskazać jednej konkretnej przyczyny, która odpowiada za występowanie depresji. Uważa się, że do zachorowania dochodzi w wyniku współdziałania czynników:– biologicznych, takich jak: uwarunkowania genetyczne (częściej chorują dzieci, w których rodzinach występuje depresja), nieprawidłowe działanie neuroprzekaźników w mózgu, zaburzenia regulacji hormonalnej w organizmie;– psychogennych, obejmujących m.in.: indywidualną konstrukcję psychiczną (np. niska samoocena, skłonność do samokrytyki, brak poczucia bezpieczeństwa), depresyjne schematy myślenia (skłonność do automatycznego interpretowania faktów i wydarzeń na swoją niekorzyść), nieumiejętność radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami, słabe umiejętności społeczne,– środowiskowych, np.: trudna sytuacja rodzinna (rozwód lub separacja, utrata rodzica/obojga rodziców, zła sytuacja materialna, alkohol, przemoc), nadużycie seksualne, problemy szkolne, doświadczenie przemocy lub odrzucenia przez grupę rówieśniczą. Często objawy zaburzeń depresyjnych ujawniają się właśnie w wyniku zadziałania czynnika środowiskowego, zewnętrznego – np. konfliktu w rodzinie czy niepowodzenia szkolnego.Szczególnym okresem w rozwoju człowieka jest okres dojrzewania – czas wielkich zmian, które zachodzą zarówno w ciele, jak i psychice nastolatka. Młody człowiek staje przed tzw. zadaniami rozwojowymi, które obejmują:– odpowiedź na pytanie „kim jestem”, ustalenie stosunku emocjonalnego do samego siebie,– konfrontacja dotychczasowego obrazu samego siebie z rzeczywistością – zwykle jest źródłem rozczarowania i frustracji,– akceptacja zmieniającego się wyglądu – nie ma chyba nastolatka, który nie przeżywałby trudności w tym zakresie,– ustalenie celów w życiu, często połączone z obawami, czy uda się je zrealizować,– ustalenie własnego systemu wartości i przekonań,– separacja emocjonalna od rodziców, często połączona z przeżywaniem lęku, poczucia winy wobec nich,– podejmowanie nowych ról społecznych (np. „dziewczyny/chłopaka”, czyli partnera w związku emocjonalnym z inną osobą) i większa odpowiedzialność w ramach już pełnionych ról (np. ucznia), – „odnalezienie się” w grupie rówieśniczej,– określenie swojej tożsamości seksualnej (postrzegania samego siebie jako kobiety lub mężczyzny) i orientacji seksualnej (pociągu seksualnego do osób określonej płci).Nastolatek musi sam znaleźć swój sposób na poradzenie sobie z tymi wyzwaniami. „Obciążenie” zadaniami rozwojowymi w połączeniu z zachodzącymi w okresie dojrzewania zmianami hormonalnymi w organizmie skutkują często: obniżonym lub zmiennym nastrojem, rozdrażnieniem, lękiem, niską samooceną, koncentracją na swoim wyglądzie, czasem trudnymi zachowaniami (łamaniem norm społecznych, zachowaniami autoagresywnymi) – czyli tzw. depresją młodzieńczą. Objawami depresji u dzieci i młodzieży są: smutek, przygnębienie, płaczliwość; u dzieci i nastolatków w odróżnieniu od dorosłych bardzo często dominuje drażliwość, dziecko łatwo wpada w złość lub rozpacz, może przejawiać wrogość wobec otoczenia – zachowuje się w sposób odpychający, zniechęcający do nawiązania kontaktu, zobojętnienie, apatia, zmniejszenie, a nawet utrata zdolności do przeżywania radości; dziecko przestaje cieszyć się z rzeczy lub wydarzeń, które wcześniej sprawiały mu radość i dawały zadowolenie, poczucie znudzenia, zniechęcenia; ograniczenie lub rezygnacja z aktywności, które wcześniej były dla dziecka ważne lub przyjemne (np. zabawa, hobby, spotkania z rówieśnikami), a także niechęć do podejmowania codziennych obowiązków lub całkowite ich zaniechanie. Dziecko może np. odmówić porannego wstawania, chodzenia do szkoły, wychodzenia z domu, a w skrajnych przypadkach – ze swojego pokoju, zaniedbywać higienę osobistą, naukę i tym podobne, wycofanie się z życia towarzyskiego, izolacja, ograniczenie kontaktu z rówieśnikami, nadmierna reakcja na uwagi, krytykę – dziecko reaguje rozpaczą lub dużą złością nawet gdy zwróci mu się uwagę w bardzo delikatny sposób i dotyczy ona błahej sprawy, depresyjne myślenie („wszystko jest bez sensu”, „i tak nic mi się nie uda”), niska samoocena („jestem beznadziejny/a, gorszy/a, nieatrakcyjny/a, głupi/a”); nieproporcjonalnie pesymistyczna ocena rzeczywistości, własnych możliwości, przyszłości, poczucie bycia bezużytecznym, niepotrzebnym; nadmierne obwinianie się nawet za te wydarzenia i okoliczności, na które nie ma się wpływu (np. obwinianie się za konflikt między rodzicami), w ciężkich przypadkach depresji mogą wystąpić objawy psychotyczne (charakteryzujące się nieprawidłowym, zniekształconym przeżywaniem rzeczywistości): omamy (inaczej halucynacje), najczęściej słuchowe, rzadziej wzrokowe i węchowe i/lub urojenia (fałszywe przekonania na temat samego siebie i/lub otoczenia).Treść tych objawów jest zgodna z depresyjnym nastrojem. Omamy przyjmują postać np.: głosu krytykującego postępowanie i poczynania chorego, przekonywującego o jego winie, bezużyteczności lub nawet nakazujące mu się okaleczyć lub zabić; rzadziej obejmują wizje zniszczenia, katastrofy lub zapach śmierci i rozkładu. Urojenia najczęściej dotyczą winy, grzeszności, oczekiwania na karę, poczucia nadciągającej zagłady, kataklizmu. Objawy psychotyczne w przebiegu depresji u dzieci są rzadkością, natomiast mogą występować u nastolatków, uczucie niepokoju, napięcia wewnętrznego; często zaburzeniom depresyjnym towarzyszy lęk – niemal nieustający, o stałym nasileniu, nieokreślony – trudno wskazać przyczynę lub obiekt takiego lęku („sam nie wiem, czego się boję”), podejmowanie impulsywnych, nieprzemyślanych działań („i tak na niczym mi nie zależy”); picie alkoholu, stosowanie innych środków psychoaktywnych (narkotyki, „dopalacze”) – często w celu złagodzenia lęku, napięcia, smutku, działania autoagresywne, np.: samookaleczenia, zadawanie sobie bólu, zażywanie w nadmiarze leków w celu „zatrucia się” (ale nie w celu odebrania sobie życia), myśli rezygnacyjne („życie jest bez sensu”, „po co ja żyję”) fantazje na temat śmierci („co by było, gdybym umarł?”, „innym byłoby lepiej, gdyby mnie nie było”), myśli samobójcze (rozmyślanie, fantazjowanie na temat odebrania sobie życia), tendencje samobójcze (planowanie lub czynienie przygotowań do popełnienia samobójstwa), a w skrajnych przypadkach – próby samobójcze, czyli podejmowanie bezpośrednich działań mających na celu odebranie sobie życia. Inne, niecharakterystyczne dla depresji objawy i problemy, które mogą występować w
Zespół Aspergera
Zespół Aspergera Home / Dla rodzica Czym jest Zespół Aspergera? Zespół Aspergera jest poważnym zaburzeniem neurorozwojowym. Osoby te mają problem ze rozumieniem intencji i zachowań innych osób, komunikowaniem się, dzieleniem się swoimi zainteresowaniami oraz kontrolą własnych zachowań. Zespół Aspergera jest uznawany za łagodniejszą formę autyzmu dziecięcego. Jednak nawet najlżejsze formy autyzmu mogą być przyczyną poważnych problemów w życiu osób nim dotkniętych oraz ich rodzin. Zespół Aspergera i autyzm należą do spektrum zaburzeń autystycznych. Osoby z Zespołem Aspergera doświadczają trudności związanych z autyzmem w odmienny sposób i w innym natężeniu. Dla niektórych z nich komunikacja, relacje społeczne, abstrakcyjne czy empatyczne myślenie są dużo łatwiejsze. W niektórych przypadkach zaburzeniom autystycznym towarzyszą trudności w uczeniu się. W przypadku osób z Zespołem Aspergera, ich poziom inteligencji jest zazwyczaj średni lub ponadprzeciętny. Często posiadają one umiejętności, które są bardzo cenione w miejscu pracy. Ponadto, nie każda osoba z Zespołem Aspergera uważa, że jej odmienny sposób myślenia jest zaburzeniem. Niektóre z nich uważają, że ich umysł działa po prostu inaczej, wcale nie gorzej niż umysły innych ludzi. Podobnie jak autyzm, Zespół Aspergera jest niepełnosprawnością, która często pozostaje niewidoczna. I podobnie jak autyzm trwa całe życie. Trudności z komunikacją Wiele osób z Zespołem Aspergera potrzebuje towarzystwa i czerpie radość z kontaktów międzyludzkich. Jednak bardzo często mają one problemy ze zrozumieniem myśli, opinii, przekonań i emocji innych ludzi. Osoby z Zespołem Aspergera mogą też komunikować się w niekonwencjonalny sposób, na przykład mówiąc cały czas głośno lub cały czas cicho. Mogą też nie zwracać uwagi na reakcje słuchaczy mówiąc bez przerwy, niezależnie od zainteresowania otoczenia. W związku z tym mogą być odbierane jako aroganckie, egocentryczne i obojętne. To dodatkowo utrudnia im nawiązywanie i utrzymywanie relacji społecznych z ludźmi, którzy nie są świadomi ich problemów. Trudności z interakcjami społecznymi Osoby z Zespołem Aspergera mogą nie rozumieć instynktownie zasad życia społecznego i czasem trzeba im je wytłumaczyć. Ich wypowiedzi często wydają się być nieadekwatne do sytuacji i hierarchii społecznej, mogą na przykład odnosić się tak samo do kolegi i do dyrektora. Mimo to, wiele osób z Zespołem Aspergera ma świadomość, że ich zachowanie może wywoływać nieporozumienia. Mogą wtedy prosić o potwierdzenie, czy to, co mówią i robią jest do zaakceptowania. Trudności z wyobraźnią społeczną Trzecie zaburzenie związane z Zespołem Aspergera jest nazywane „brakiem wyobraźni”. Dotyczy to trudności z: Nie próbuje gestem wyrazić tego, czego nie umie powiedzieć. przyjmowaniem nowych pomysłów, rozumieniem myśli i uczuć innych osób, wyobrażaniem sobie siebie w przyszłości, wychodzeniem z inicjatywą. Określenie „brak wyobraźni” jest jednak mylące, ponieważ wiele osób z Zespołem Aspergera ma bardzo żywą wyobraźnię. Mogą mieć jednak tendencje do rozwijania wąskich, obsesyjnych zainteresowań. Jak je rozpoznać? Czy wyglądają inaczej niż wszyscy? Określenie „brak wyobraźni” jest jednak mylące, ponieważ wiele osób z Zespołem AspergWyglądają tak jak wszyscy, choć są trochę nieśmiali i czasem niezgrabnie się poruszają. Zazwyczaj nie podążają za trendami mody. Jednak ich odmienność widać dopiero przy bliższych kontaktach. Osoby z Zespołem Aspergera często rozmawiają nieodpowiednim tonem głosu albo na temat nieadekwatny do sytuacji. Czasami unikają też patrzenia w oczy.era ma bardzo żywą wyobraźnię. Mogą mieć jednak tendencje do rozwijania wąskich, obsesyjnych zainteresowań . Czy są nadwrażliwe? Często wykazują nadwrażliwość na dźwięki, smaki, zapachy i obrazy. Bodźce sensoryczne, które większość ludzi potrafi przefiltrować, mogą okazać się bardzo trudne dla osoby z Zespołem Aspergera i wpływać negatywnie na jej zdolność do koncentracji. Czy mogą uczyć się w szkole? Większość osób z Zespołem Aspergera ma przeciętne lub ponadprzeciętne zdolności intelektualne, co oznacza że są w stanie przyswajać program merytoryczny obowiązujący w szkołach masowych. Osoby z ZA często doświadczają trudności w kontaktach z innymi uczniami. Potrzebują treningu umiejętności społecznych oraz pomocy asystentów w komunikacji i nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami (nauczycieli wspomagających).
Autyzm
Autyzm Home / Dla rodzica Czym jest autyzm? Autyzm jest zaburzeniem wciąż nie w pełni wyjaśnionym. Po raz pierwszy został opisany przez Leo Kannera w 1943r. i zdefiniowany jako „zaburzenie kontaktu uczuciowego”. Kanner wprowadził także nazwę „ autyzm wczesnodziecięcy” i wyodrębnił cechy składające się na ten zespół: Niezdolność do zachowania kontaktu z innymi osobami. Brak uczuciowego kontaktu z innymi. Większe zainteresowanie przedmiotami niż ludźmi. Brak kontaktu wzrokowego z partnerami interakcji. Mowa rzadko używana do kontaktu z otoczeniem. Skłonność do powtarzania usłyszanych słów i wypowiedzi. Tendencja do mówienia w trzeciej osobie liczby pojedynczej zamiast użycia zaimka „ja”. Skłonności do stereotypowego powtarzania określonych ruchów. Gwałtowne objawy protestu na wszelkie zmiany. Mogą przejawiać nadwrażliwość na dźwięki, światło, zapach, dotyk, dlatego czasem mogą krzyczeć w miejscu gdzie jest głośno lub, gdy ktoś w otoczeniu używa intensywnych perfum. Etiologia zaburzenia Zaburzenia poszukuje się wśród licznych czynników, do których zaliczyć można: Uszkodzenia struktur mózgu (m.in. pnia mózgu, płatów skroniowych i czołowych, móżdżku, ciała migdałowego, hipokampa).Komplikacje w przebiegu ciąży, porodu, wczesnego dzieciństwa.Zaburzenia biochemiczne (np. podwyższony poziom serotoniny). Diagnoza autyzmu oparta jest na badaniu lekarskim i psychologicznym. Co nas może zaniepokoić? Jeśli małe dziecko: Nie utrzymuje kontaktu wzrokowego. Rzadko uśmiecha się do innych osób. Ignoruje innych ludzi, bądź nietypowo reaguje na ich obecność. Nie interesuje się zabawami z innymi. Ma słabe zdolności naśladowania. Nietypowo reaguje na kontakt fizyczny. Nie zwraca uwagi na to, co ktoś chce mu pokazać. Nie mówi lub mówi słabo. Nie próbuje gestem wyrazić tego, czego nie umie powiedzieć. Przejawia stereotypie ruchowe. Nietypowo reaguje na dźwięki. Przejawia brak wrażliwości na ból, zimno lub gorąco. Jest nadwrażliwe na smaki. Ma niezwykłe zainteresowania wzrokowe. Bawi się zawsze w jednakowy, schematyczny sposób. Ważne strony lightitupblue.org polskiautyzm.pl społeczność facebook „Wkręć się w autyzm” Literatura: 1. Pisula Ewa: Autyzm u dzieci-diagnoza, klasyfikacja, etiologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. 2. Pisula Ewa: Małe dziecko z autyzmem. Diagnoza i terapia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005. 3. Pisula Ewa: Autyzm. Przyczyny. Symptomy. Terapia, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2010. 4. Frith Uta: „Autyzm – wyjaśnienie tajemnicy”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.